
Xác suất xuất viện theo thời gian cấp cứu từ lúc bắt đầu
loạn nhịp
Trích từ Chan, NEJM
2008.
Theo
bảng trên, bạn nên bắt đầu xoa bóp tim trong ṿng 1 phút sau khi kiểm
tra là người ngất không có mạch. Cấp cứu cơ bản này sẽ tăng xác suất
hồi phục!
Như đă
bàn ở
trên, đột tử xảy ra bất ngờ. Một số người sẽ bị đột tử không rỏ nguyên
do. Tuy nhiên có một số bệnh nhân được liệt vào hạng có nguy cơ cao đột
tử, đó là các người
- đă qua một cơn nhồi máu cơ tim trong năm qua, và có triệu
chứng suy tim với tỷ số tống máu thất trái, LVEF, <35% (thông
thường th́ LVEF ~ 60%).
- đă bị đột tử trong năm qua và được cứu sống, xác suất bị
thêm một lần đột tử nữa là 30% trong năm đầu và 45% trong 2 năm.
- có hội chứng Brugada,
cơn đột tử thường xảy ra khi nghi ngơi, hay khi ngủ.
- có bệnh
cơ tim ph́ đại với nghẽn, cơn đột tử thường xảy ra khi vận
động.
- có hội
chứng QT kéo dài, thường th́ BN sẽ có cảm giác loạn nhịp và
có thể ngất do cơn xoắn đỉnh (một h́nh thức nhịp nhanh thất đa
dạng). Sau một thời gian cơn xoắn đỉnh có thể trở thành rung thất. Nếu
chờ
1-2 phút mà BN không hồi tỉnh, th́ hăy bắt đầu CPR. Các BN với HC LQT1
thường có loạn nhịp khi vận động. Với LQT2, th́ các cơn loạn nhịp xảy
ra khi BN bị xúc động, hoặc giật ḿnh do tiếng động bất ngờ (thí dụ
đồng hồ reo). Các BN LQT3 th́ thường có triệu chứng khi nghỉ ngơi hay
ngủ.
Vậy nếu người thân của
bạn có một trong số các bệnh trên, th́ bạn và gia đ́nh nên học CPR để
pḥng trường hợp người thân bị ngất mà có thể giữ mạng sống của họ cho
đến khi nhân viên cấp cứu đến hoặc bạn đă đưa BN đến trung tâm cấp cứu.
Cần tiếp tục làm CPR cho tới khi BN tỉnh lại. Nếu ngất xăy ra ở một nơi
có máy phá rung, th́ nên dùng nếu loạn nhịp. Nếu vô tâm thu, hoặc vô
nhịp với sóng điện (
pulseless
electrical activity, PEA - hoạt động điện
nhưng không bắt mạch được) th́ máy sẽ không sốc, và bạn chỉ
có thể xoa bóp tim, và nếu có phương tiện th́ tiêm epinephrine (trừ
trường HC QTkD ?)
Thường sau khi đă có những cơn ngất hay đột tử, BN đă đạt được chỉ định
cấy máy phá rung, ICD. Dù cho BN có mang ICD trong người, nhưng nguy cơ
tử vong vẫn c̣n khi tim quá yếu sau một cơn rung thất đă được máy phá!
Đây là trường hợp BN bị PEA sau khi máy phá cơn rung thất, nhưng v́ tim
yếu quá nên mặc dù có sóng điện tâm đồ nhưng các cơ tim không co được,
nên bạn sẽ không bắt mạch được! Hiện tượng PEA trước đây c̣n được gọi
là phân ly điện cơ (electromechanical disassociation). Các BN suy tim
hoặc lớn tuổi có thể bị một cơn rung thất đưa đến t́nh trạng này sau
khi đước máy phá cơn rung thất! V́ vậy nếu sau phát sốc mà BN không
tỉnh lại, bạn chờ 20 giây nữa mà không thấy máy phát sốc, th́ đây rất
có thể là t́ng trạng PEA và bạn nên bắt đầu CPR. Có thể nhờ CPR, tim
trở lại b́nh thường, rồi lại bị rung thất trở lại.
Bạn cần phải tiếp tục
CPR cho đến khi BN tỉnh lại, dù cho máy phá rung có đánh thêm sốc. Sốc
do máy phá rung cấy vào cơ thể sẽ không hại bạn khi bạn lam CPR. Cùng
lắm, tay bạn sẽ bị tê môt chút khi máy phát sốc.
Bạn
có thể liên lạc với chúng tôi
qua e-mail ở địa chỉ nwspi@comcast.net
hoặc lienlac@tamthuvn.com
. Chúng
tôi sẽ trả lời
bạn trong một
thời gian ngắn. Cám ơn bạn đă ghé thăm
trang web
của Nortwest Signal Processing.
Số lượt
truy cập:
Cập
nhật: 17/09/2009
Copyright
NWSPI 2009