Đă có một phái
đoàn bác sĩ Nam Trung Bắc
Việt Nam cùng Cty Tâm Thu và Ts Trần Thống, Cty Northwest
Signal Processing, tham
dự hội nghị HRS 2016 tại San Francisco, USA. Đây
là hội nghị nhịp lớn nhất trên thế giới được tổ chực hàng năm tại Mỹ.
Kỳ này là lần thứ 37.
Trong bài này chúng tôi xin tóm tắt các thông tin về các máy điều trị
nhịp tim tương thích MRI, một đề tài quan trọng cho các bác sĩ (Bs) và
bệnh
nhân (BN) VN.
Bs Krebsbach,
Oregon Health & Science University,
có tường tŕnh vê một BN tùy thuộc máy tạo nhịp với bộ máy Medtronic
Revo MRI
(máy EnRhythm MRI được cung cấp ở Mỹ) với dây 5086MRI đă được cấy ~ 2
năm, bị
Power On Reset (POR, lập lại) sau khi chụp MRI đầu mặc dù đă
được cài đặt
chương tŕnh MRI. Sự cố này được phát hiện tháng 2/2015. Rốt cuộc đă
phải thay
máy.
Bs Boonjasirinant,
Thái Lan, đă báo cáo về chương
tŕnh nghiên cứu chụp MRI với các bộ máy tạo nhịp tương thích MRI
(MRc). Trong các h́nh chụp tim,
bóng tạo tác (artifact) tùy thuộc khoảng cách giữa tim và máy tạo nhịp.
Đây là
lư do đă có đề nghị là nên
cấy máy tạo nhịp MRc bên phía vai phải để có khoảng
cách xa khi chụp MRI tim.
Bs Goldstein, Úc, báo cáo về sử dụng MRI với
BN được
cấy các bộ máy tạo nhịp MRc trong khoảng thời gian 5 năm. Số BN cần
chụp MRI là
9.2%/2 năm. Tim
chiếm 2/3 số MRI, đầu 2/9, và cột sống 1/9.
Với tỷ lệ MRI tim ở trên, ở VN
chỉ nên cấy các máy có thể chụp
MRI toàn thân. Hiện nay chỉ cần tránh các bộ máy Endurity và Endurity
Core của
St Jude dùng dây Tendril STS.
Các bộ ICD và CRT-D của
Biotronik và Medtronic đều có thể chụp
MRI toàn thân. Các bộ máy St Jude không đạt MRc toàn thân trong mọi
t́nh huống
nên cần tránh để khỏi bị BN gây phiền muộn khi không chụp được MRI.
Bs Shurrab,
Palestine, có báo cáo là dây Medtronic
5086MRI có xác suất không nhỏ bị súc và đưa đến thủng tim. Báo cáo này
không có
ǵ mới lạ v́ đă có nhiều báo cáo tương tự từ mấy năm nay và đă đưa đến
Medtronic bỏ dây 5086MRI và trở lại dây 5076 là thế hệ 2000, không phải
là loại
low polarization!
Trong bàn luận, Bs
Shurrab đă giải đáp được câu hỏi
nhiều Bs đă có: tại sao FDA lại chấp nhận một dây với mức sự cố cao như
vậy. Lư
do là tại các sự cố xảy ra trong ṿng 1 tháng sau khi cấy máy nên được
xem
là
lỗi bác sỹ
cấy máy, không phải là lỗi thiết kế dây. Các bác sỹ bên Âu-châu không
để ư điều
này, và chỉ sau khi các bác sỹ Mỹ bắt đầu so sánh mức sự cố, thiết kế
không tốt
này mới được sáng tỏ!
Bs Chatterjee,
Boston, báo cáo về loạn nhịp trong các
máy phá rung Biotronik Iforia MRc trước và sau khi chụp MRI
trong nghiên
cứu ProMRI cho FDA. MRi được chụp khoảng 1 tháng sau khi cấy. Số cơn
loạn nhịp
có tăng, nhưng là do thời gian theo dơi sau khi cấy dài hơn (3 tháng).
Quan trọng
là không có clustering (chụm lại), chứng tỏ đây là tiến tŕnh tự nhiên
của bệnh.
Bs Gopinathannais,
Kentucky, đă t́m hiểu nguyên nhân
có thể dự đoán nhu cầu chụp MRI trong các BN được cấy các bộ máy tạo
nhịp 2 buồng
MRc. Trong theo
dơi 18 tháng, 7,4% đă có nhu cầu chụp MRI (tương tự kết
quả của Bs Goldstein ở trên), >84%
ở đầu và cột
sống. Thời
gian trung b́nh đến MRI là 15 tháng. Các nguy cơ cần chụp
MRI
(syncope, falls , neurological disease, musculoskeletal/joint disease,
malignancy) tăng nhu cầu chụp MRI lên 2,97, loạn nhịp nhĩ chỉ tăng nguy
cơ lên
1,83. Tuổi (0,93) và đă từng chụp MRI (0,62) không phải là nguyên nhân
quan trọng
cần chụp MRI.
Với nhu cầu chụp MRI là 84% ở đầu và cột sống, các máy tạo nhịp và phá
rung của Biotronik rất thích hợp v́ có thể chụp toàn thân với 1,5 Tesla
đến 4 W/Kg, và 3 Tesla ngoài vùng ngực với SAR đến 2 W/Kg. Chụp MRI 3
Tesla sẽ đạt h́nh tốt hơn là 1,5 Tesla và chụp được nhanh hơn. Hiện nay
(05/2016) chỉ có các máy tạo nhịp của Biotronik mới có thể chụp MRI 3
Tesla.
Bs Nazarian,
John Hopkins, có báo cáo về chương tŕnh
chụp MRI các BN máy điều trị nhịp tim không đạt MRc tại BV John
Hopkins. Nói
chung an toàn nhưng cần phải có bác sỹ hay y-tá nhịp theo dơi trong
suốt thời
gian! Đă có những lần máy bị lập lại.
Ngoài ra có cuộc tranh luận
giữa Bs Nazarian và Bs
Matthews Reynolds, Pennsylvania, về nhu cầu cấy máy tạo nhịp
MRc. Vấn đề
chính giúp Bs Reynolds thắng cuộc tranh luận là đ̣i hỏi phải có Bs nhịp
theo dơi BN
trong suốt
khỏang 1,5 giờ trước/trong/sau ca chụp MRI các máy không đạt MRc
Theo ư kiến chúng tôi, không
nên áp dụng ở VN
- BS
MRI sẽ không hợp tác, v́ lỡ có sự cố, Bs MRI
sẽ là người chịu trách nhiệm chính. Thí dụ đơn giản là nếu máy lập lại
và không
thể điều chỉnh lại, ai sẽ chịu tiền bồi thường máy mới cho BN? Nếu máy
đạt MRc,
th́ đó là trách nhiệm của công ty cung cấp, nếu xảy ra (xem bài ở đầu
e-mail
này).
- Không
có Bs nhịp ngồi đó, Bs MRI sẽ không chịu lănh trách nhiệm chụp chống
chỉ đinh
này!
Với các bộ máy tạo nhịp
Biotronik đang được cung cấp ở VN với
phí MRI là 0 VNĐ, không có lư do ǵ để không cấy một bộ máy
đạt tương thích
MRI 1,5 Tesla toàn thân đến mức SAR 4 W/Kg, và với MRc 3 Tesla ngoài
vùng ngực
đến 2 W/Kg.