========================================================
Chụp
MRI cho bệnh
nhân mang máy điều trị nhịp tim
Trần Thống, Trương Quốc Cường, Hà Thị Thanh Tuyền, Nguyễn Văn Đáng
Chụp MRI
Chụp MRI 1,5 Tesla
BN mang máy Effecta DR đến mức SAR 2,2 W/Kg và ~120 phút.
Chụp MRI 3 Tesla BN mang máyEstella SR
Kết luận và thay máy
========================================================
Nghiên
cứu MagnaSafe và mở
rộng chỉ định chụp MRI ở VN
Trần Thống
Nghiên
cứu MagnaSafe
Mở rộng chỉ định chụp MRI ở VN - MagnaSafeVN

Ở phần
trên chúng tôi đã có đề nghị các khỏa tim mạch có thể làm một
dịch vụ hỗ trợ BN mang máy tạo nhịp chụp MRI. Nói chung BN cần phải
theo hướng dẫn trong hình bên phải. Sự khác biệt giữa 2 trường hợp
dưới đây là những gì xảy ra khi trở lại khoa tim mạch sau khi chụp MRI.
- Bs nhịp cần đã có thỏa thuận với khoa MRI để giới thiệu BN
mang
máy tạo nhịp sang trung tâm chụp MRI
- Bs nhịp sẽ đảm trách việc kiểm tra máy và thông báo cho
khoa MRI hiểu rõ các giới hạn khi chụp MRI
- BN cần chụp x-quang ngực để giúp Bs nhịp xác nhận là không
có dây bỏ lại trong vùng ngực và các điện cực đúng là lưỡng cực
(bipolar).
- Trường hợp BN
mang bộ máy tạo nhịp (máy và dây) đã được chứng nhận CE tương thích MRI,
thì cần kiểm tra máy và sực khỏe của BN, rồi lập trình máy thích hợp.
Sau khi BN đã chụp MRI xong, trở qua khoa tim mạch để lập trình lại
chương trình ban đầu.
- Trước khi chụp MRI, BS nhịp sẽ kiểm tra các số
liệu, lập trình máy cho thích hợp trước khi
BN được chụp MRI. BN phải
- không có triệu chứng loạn nhịp,
- hay quá nhiều ngoại tâm thu có thể đưa đến loạn
nhịp,
- ngưỡng <2V: để bảo đảm có
thể tạo nhịp thành công, và để tránh khi kiểm tra BN sau khi chụp MRI
có ngưỡng cao bị đổ lỗi là tại MRI mặc dù đó là sự thay đổi tự
nhiên,
- trở kháng tốt (tránh dây sút từ trước)
- sensing tốt (không có nhiễu vì có thể là báo hiệu dây
đồng sắp đứt
- Trong bài
chụp
MRI, trg 23, chúng tôi có
ghi là BN
này có biên độ sóng bipolar rất thấp (< 2mV), nhưng chấp nhận vì
sóng unipolar > 5 mV. Trước khi chấp nhận sự kiện này chúng tôi
đã
phải
kiểm tra thống kê ghi lại trong máy là đúng là biên độ sóng R đã giảm
dần từ sau khi cấy, chớ đây không phải là sự kiện dây điện
cực. Trở
kháng unipolar và bipolar đều tốt.
chứng tỏ dây điện cực không bị sự kiện gì cả, chỉ là sóng R nhỏ.
- và cần xác định nhịp nội tại và dẫn truyền nhĩ-thất của
BN để quyết định
chọn lựa V00, A00, D00, OFF
- Nên có quyển sổ ghi lại các số liệu:
ngưỡng tạo nhịp, trở kháng tạo nhịp, mức sensing, điện thế pin (xem
trang 4 của báo cáo) để đối chiếu với các số liệu sau khi chụp MRI.
BS nhịp hay điều dưỡng nhịp sẽ cần ký tóm tắt số liệu này. Quyển số này
được giữ trong phòng khám. Hồ sơ BN sẽ có bảng sao của mấy
trang trong sổ này.
- Không cần kiểm tra lại các số liệu sau khi chụp MRI.
Chúng tôi đã giải thích lý do ở trong bài về chụp MRI
BN mang máy Biotronik ở trên.
- Có công ty cung cấp máy cầm tay để lập trình chương trình
MRI. Vi chương trình MRI được cài vào máy cầm tay khi máy tạo nhịp được
cấy, có thể cả năm trước, BN cần phải ghé vào khoa tim mạch để kiểm tra
máy và sức khỏe và kiểm tra/ cập nhật chương trình trong máy cầm tay.
Chương trình dẫ được chọn trước đó mấy năm có thể không còn thích hợp
với bệnh tình của BN khi cần chụp MRI. Sau đó BN có thể qua trung tâm
MRI.
- Trên nguyên tắc BS MRI có thể kích hoạt chương trình
MRI với máy cầm tay, nhưng sẽ có nhiều BS MRI ngại trách nhiệm này. Rốt
cuộc kich hoạt lại phải xảy ra trong khoa tim mạch, và lập lại chương
trình cũng xảy ra trong khoa tim mạch! BS MRI ở Âu-Mỹ còn ngại, nên BS
MRI VN có ngại cũng là chuyện thường tình.
- Trường hợp BN
mang bộ máy không dạt tương thích MRI, nhưng đạt tiêu chuẩn MagnaSafeVN,
thì cần
- BN làm cam kết. Theo các bàn luận đây là đoạn các BS VN
rất ngại vì không rõ trách nhiệm.
- Xin nhắc là MagnaSafe được tổ chức ở Mỹ, một xã hội rất
hay kiện tụng, mà vẫn diễn ra tốt. Do đó nguy cơ hầu như không
có.
- Trong cam kết cần ghi rõ đã giải thích cho BN
hiểu là chụp MRI chỉ nên làm khi các xét nghiệm khác đã không hiệu quả.
Cần
ghi rõ trong giấy cam kết là đã bàn đến các loại xét nghiệm nào, BN đã
làm những xét nghiệm nào, và yêu cầu BN ký thêm vào đoạn này.
- Trong cam kết cũng cần nêu lên các nguy cơ có thể xảy ra:
máy bị
hư cần phải thay máy, dây điện cực có thể bị nóng lên làm tổn thương cơ
tim có thể trở thành ổ loạn nhịp và sẽ cần phải thay dây điện cực, có
thể tự nhiên bị loạn nhịp khi chụp MRI, bộ
máy có thể gây loạn nhịp trong khi chụp (trong MagnaSafe đã có BN bị
loạn nhịp khi chụp, nhưng là những cơn tự nhiên). Và BN ký xác nhận đơn
phương
chấp nhận
các nguy cơ này và BV (khoa tim mạch và trung tâm MRI) cũng như công ty
cung cấp và sản xuất máy tạo nhịp sẽ không chịu trách nhiệm nào trong
ca chụp MRI.
- Trước khi chụp MRI, BS nhịp sẽ kiểm tra các số
liệu, lập trình máy cho thích hợp như ở trên.
- Cấn in ra chương trình của máy để có thể lập lại sau
khi
chụp MRI.
- Chụp MRI
- MRI 1,5T giới hạn ngoài vùng ngực, SAR tới 2 W/Kg, chụp
< 30 phút.
- Khi chụp phải có điều dưỡng nhịp (hay Bs nhịp) theo
dõi, và phải có máy sốc cấp cứu bên ngoài phòng chụp MRI
- Sau khi chụp cần kiểm tra lại các số liệu. Đây là phần
khác biệt giữa bộ máy tương thích MRI và bộ máy không tương thích.
- Kiểm tra ngưỡng tạo nhịp nhĩ và thất: nếu ngưỡng tạo
nhịp tăng >+0,5V@0,4
ms,
- Kiểm tra sensing: nếu
giảm quá mức 50% ở nhĩ và 25% ở thất, so với khi kiểm tra trước
MRI,
- Kiểm tra trở kháng tạo nhịp: khi tăng hay giảm quá 50
Ohms ,
- Kiểm tra điện thế pin: khi
giảm nhiều hơn 0,04V,
thì BN sẽ được xem là cần được
theo dõi chặt chẻ hơn: trở lại trong vòng 1 tuần (2-7 ngày) + 3 tháng +
6 tháng.
- Nếu các số liệu tốt, BN chỉ cần trở lại kiểm tra sau
3-6
tháng.
- Các số liệu kiểm tra sau MRI cần được ghi lại trong sổ
kiểm tra, bên dưới phần kiểm tra trước khi chụp MRI, và ghi rõ quy
trình tái khám. Bs nhịp hay điều dưỡng nhịp sẽ ký vào trang số liệu này.
- Lập lại chương trình ban đầu dùng chương trình đã được
in ra trước đây.
- Về cách tổ chức dịch vụ này chúng tôi đề nghị chi
phí nên bao gồm
- khám trước khi chụp MRI,
- điều dưỡng theo dõi khi chụp MRI,
- khám sau khi chụp
MRI và
- tái khám (3-6 tháng)
BN chỉ đống phí 1 lần. Sẽ được cấp
phiếu ưu tiên khi trở lại khám ngay sau MRI và khi tái khám lần sau
(3-6 tháng BN không có sự kiện gì, 1 tuần BN có sự kiện) để tạo thúc
đẩy trở lại tái khám.
Ở hội trường VNHRS, chúng tôi có xin các đại biểu có mặt biểu quyết về
phần MagnaSafeVN này. Tất cả các đại biểu đã ủng hộ đề nghi MagnaSafeVN
mở rộng chụp MRI này.
Có câu hỏi về vấn đề trách nhiệm. Chúng tôi hy vọng phần bàn rõ thêm ở
trên về
cam kết đã trả lời được quan tâm này.
Mở rộng chỉ định chụp MRI ở VN - MagnaSafeVN, mở rộng phần I
MagnaSafeVN Mở rộng phàn I này chi khác MagnagSafeVN là không kiểm tra
lại số liệu
sau khi chụp, mà chỉ lập trình lại máy (chứng tỏ là máy vẫn hoạt động
tốt). Lý do không kiểm tra đã được bàn trong bài về chụp MRI ở trên vì
kiểm tra mà gặp các sự kiện (thoáng) không tốt, sẽ làm phiền BN trở lại
tái khám trong tuần sau. Thật ra chỉ cần trở lại sau 3-6 tháng.
Ở hội trường VNHRS, chúng tôi có xin các đại biểu có mặt biểu quyết về
MagnaSafeVN mở rộng phần I. Tất cả các đại biểu đã ủng hộ đề nghi
MagnaSafeVN
mở rộng phần I.
Mở rộng chỉ định chụp MRI - MagnaSafeVN Mở rộng phần II
Ở hội trường VNHRS, chúng tôi có xin các đại biểu có mặt biểu quyết về
MagnaSafeVN mở rộng phần II. Số đại biểu ủng hộ đề nghi
MagnaSafeVN
mở rộng phần II này ít hơn số các lần biểu quyết trước đây, nhưng không
có đại biểu nào chống đổi.
Chúng tôi hiểu đây là một đề nghị mở rộng hơi sớm, nên các
đại biểu còn ngần ngại. Do đó chúng tôi ở đây đề nghị nên trở lại đề
nghị này
kỳ hội nghị Nhịp Toàn Quốc lần sau, năm 2018, sau khi đã có 2 năm kinh
nghiệm với MagnaSafeVN và MagnaSafeVN + I. Với MagnaSafe có thể đáp ứng
88+% nhu cầu chụp MRI, xem trang 17, chúng tôi nghĩ có thể chờ để mở
rộng tiếp.
Kết luận
MagnaSafeVN là một chương trình nhằm giúp BN VN đã không được may
mắn cấy bộ
máy tạo nhịp tương thích MRI được chụp MRI khi thật sự cần, thay vì như
hiện nay bị từ chối chỉ vì mang máy tạo nhịp. Từ kinh nghiệm MagnaSafe
ở
Mỹ chúng tôi nghĩ là nếu theo đúng hướng dẫn, sẽ có một ca chụp MRI an
toàn.
Nhưng ở giai đoạn mới bắt đầu các khoa tim mạch muốn áp dụng
MagnaSafeVN cần
trao đổi hiểu biết và kinh nghiệm với nhau, nhất là về vấn đề cam kết
của BN là một quan tâm lớn.
Chúng tôi hy vọng hội nhịp VN (VNHRS) sẽ có
thể đứng ra lãnh dạo chương trình này. Trong khi chờ quyết định,
chúng tôi xin mạn phép lãnh vai trò phối hợp (coordination) và giúp
chia sẽ các kinh nghiệm. Các
khoa tim mạch nào muôn tham gia MagnaSafeVN hãy liên lạc với chúng tôi
ở
mri@systolicvn.com.
Chúng tôi cũng hoan nghênh sự tham gia của các nhà phân phối VN máy tạo
nhịp để
cùng giúp BN VN được hưởng một phương tiện chẩn đoán hiện nay bị từ
chối
chỉ vì mang máy tạo nhịp không tương thích MRI. Các Bs tim mạch cần sự
hỗ trợ
của các công ty trong lập trình máy cho thích hợp với MagnaSafe.
Các
công ty máy tạo nhịp thì chính
thức khó tham gia vì có sự mâu thuẩn với đường lối Marketing. Nhưng
điều này không ràng buộc các kỹ thuật viên tham gia với tư cách cá nhân
để hướng dẫn Bs giúp BN VN. Ngay cả các nhà phân phối VN cũng không
thật sự có ràng buộc nào.
Cũng phải nói rõ là các bộ máy tương thích MRI vẫn an toàn hơn
(bằng chứng là không cần cam kết, có thể chụp toàn thân, có thể có mức
SAR cao hơn) và tiện lợi hơn (không cần kiểm tra lại sau khi chụp MRI,
không cần trở lại tái khám).
Tái liệu tham khảo
- An
toàn tối đa
chụp
MRI
- các trang quảng cáo trong tập chương trình Hội Nghị Nhịp Toàn Quốc
lần III
- Cty
Tâm Thu tại
Hội
Nghị
Nhịp Toàn Quốc lần III, Phần I -
các biểu ngữ
- Cty
Tâm Thu tại Hội
Nghị Nhịp Toàn Quốc, Lần III, Phần
IIa - các máy tạo nhịp
- Cty
Tâm Thu tại Hội
Nghị Nhịp Toàn Quốc, Lần III, Phần
IIb - các máy phá rung
- Cty
Tâm Thu
tại
Hội
Nghị Nhịp Toàn Quốc, Lần III, Phần
III - các máy chẩn đoán và liên lạc.
- Cty
Tâm Thu tại Hội
Nghị Nhịp Toàn Quốc, Lần III, Phần
IV - máy tạo nhịp tạm thời
- Cty
Tâm Thu tại Hội Nghị Nhịp Toàn Quốc, Lần III,
Phần V - bộ máy thăm dò điện sinh lý
- Báo cáo ở VNHRS2016 ... bài này