Toshko Nakai, Protocol
for MRI in patients with CIED: safety and
outcomes - Cách thức chụp MRI với BN mang máy điều trị nhịp tim:
sự an
toàn và kết quả.
Ở Nhật MRI (1,5T và > 1,5 T) được dùng rộng rải. Mỗi tháng có
trên 1,1 triệu ca chụp MRI ở các bệnh viện và pḥng khám. Với dân số
128 triệu, có 8,6 ca MRI/1000 người mỗi tháng!
Máy điều trị nhịp tim tương thích MRI chỉ mới được sử dụng từ tháng 10,
2012 (sau khi được BYT Nhật cấp giấy phép lưu hành). Khi chụp MRI, phải
có BS nhịp trong pḥng điều khiển MRI, với máy phá rung ngoài da và máy
đo độ băo ḥa ô xy trong máu (pulse oximeter). Thường sẽ lập tŕnh tạo
nhịp
OFF hay ODO (Medtronic) với BN có nhịp nội tại tốt, và AOO, VOO, DOO
với BN không co nhịp nội tại tốt.
BS Nakai có cho biết là máy tạo nhịp của St Jude
không có
thể tạo nhịp AOO khi chụp MRI nên đă không c̣n được cấy ở BVĐH Nihon.
Các phương cách tạo nhịp có thể dùng được tóm tắt trong bảng bên dưới.
Bs Nakai, trong một trao đổi 02/2016, cho biết là vấn đề lập
trinh AOO (tạo nhịp cố định nhĩ) không được là với máy St Jude thế hệ
mới, Assurity. Không hiểu sao đă > 6 tháng mà Cty St Jude vẫn
không
có thể cập
nhật phần mềm trong máy chương tŕnh ở Nhật để có thể tạo nhịp AOO khi
chụp MRI. Có vấn đề ǵ?
Trong các ca chụp MRI ở BVĐH Nihon Bs Nakai đă theo dơi, đă có 4 ca có
sự kiện bất thường. 2
ca do BN với suy nút xoang, được lập tŕnh AOO, bị rung nhĩ. Đă có 1
ca BN có nhịp nội tai cao hơn nhịp VOO đă
chọn, làm BS lo ngại phát xung vào sóng T, nhưng rốt cuộc không có sụ
cố. Một trường hợp BN bị suy nút xoang, vi mang máy Assurity MRI, không
thể tạo nhịp AOO, nên rốt cuộc BS đă quyết định dùng OFF. Ngoài vấn đề
với
máy Assurity, đây là những vấn đề do t́nh trạng sức khỏe của BN thay
đổi khi chụp MRI. Điều này nói lên nhu cầu cần theo dơi nhịp của BN khi
chụp MRI.
Trong trao đổi e-mail tháng 02/2016, Bs Nakai cho biết hiện
này cấy 100%
máy tạo nhịp MRc. Các máy không MRc chỉ dùng khi thay máy cũ.
BS Nakai xác nhận là ở Nhật MRI 3 Tesla rất thông dụng. Do đó quan tâm
tương thích MRI 3 Tesla.
Trả ḷi câu hỏi của khán giả tại sao cần BS trong pḥng MRI trong khi ở
Mỹ chỉ có y-tá. Bs Nakai trả lới là tại mức huấn luyện của y-tá Nhật
không đủ để đảm trách điều chỉnh và theo dơi các máy điều trị nhịp tim.
B́nh luận của tác
giả.
Nhật Bản chỉ bắt đầu cấy máy tạo nhịp MRc năm 2012, 3 năm sau VN. Vậy
mà hầu như đă chuyển hoàn toàn sang máy tạo nhịp MRc. Ở VN với phí MRI
máy tạo nhịp = 0 VNĐ, tại sao tất cả BN VN không
được cấy máy tạo nhịp MRc? Vấn đề là tại BS không quan tâm nhu cầu chụp
MRI?
Tinh thần trách nhiệm BS Nhật đúng là gương mẫu. Chỉ v́ một BN không
lập tŕnh được AOO trước khi đi chụp MRI, BS Nakai sau khi thông báo
cho công ty biết, đă quyết định không cấy các máy của công ty đó nữa,
dù
là cho BN không suy nút xoang! Cty không đáp ứng nhu cầu của BS, là BS
không dùng hàng của công ty!
3
ca chụp MRI Bs Nakai báo cáo, nói lên nhu cầu phải kiểm tra cẩn thận
các thống kê được ghi lại trong máy trước khi lập tŕnh máy để chụp
MRI. Nhịp được chọn phải đủ cao để tránh phát sóng vào sóng T. Chúng
tôi đề nghị kỹ thuật viên (KTV) công ty đảm trách việc lập
tŕnh
trước khi chụp MRI, v́ cần phải kiểm tra thống kê hơi tốn thời giờ, mà
BS nhịp ở VN, v́ quá tải, khó có thể làm. Ngoài ra nhiều khi nhịp trong
chương tŕnh MRI mặc định không đủ cao, KTV cần điều chỉnh lại (cần
thao tác phức tạp hơn).
Christine Chiu-Man,
Understanding the design and technology of MRI conditional pacemakers
and leads - T́m hiều thiết kế và kỹ thuật các máy tạo nhịp tương thích
MRI và các dây điện cực.
Nói chung, theo phân tích của chúng tôi, mức hiểu biết của bà Chiu-Man
không chuẩn. Bà là y-tá, không phải là kỹ sư sinh-y nên điều này cũng
dễ hiểu.
Có nêu lên vấn đề dùng máy MRc và dây MRc của 2 công ty khác nhau. Hiện
nay các chứng nhận chỉ áp dụng cho bộ máy của từng công ty. Không
có đáp án.
Có cho biết là ở Canada, thời gian chờ chụp MRI có thể rất dài, nhiều
khi phải chờ đến tối khuya. Do đó, v́ các BN đă được lập tŕnh tạo nhịp
cố định
hay không tạo nhịp, cần phải có BS nhịp trực có thể lập tŕnh
máy trở lại chương tŕnh b́nh thường sau khi BN chụp xong MRI. Nguy
hiểm để BN qua đêm với
chương tŕnh MRI.
Có bàn về một ca đă cấy cho một em bé một dây thượng tâm mạc. Em bé cần
phải chụp MRI. Sau khi bàn tán sôi nỗi, các BS đă đi đến quyết định là
không thể chụp MRI được!
Wee Siong Teo, Device
selection and programming in patients requiring an MRI. Chọn lưa máy
và lập tŕnh bệnh nhân cần chụp MRI.
Trong báo cáo, Bs Teo, một bác sĩ thường tham dự các hội nghị tim mạch
VN, đă tỏ ra không vô tư khi dùng các thông tin mới nhất về các bộ máy
Medtronic và St Jude, trong khi dùng các thông tin cũ 1-2 năm khi bàn
về các bộ máy của Biotronik và Boston Scientific. Điển h́nh là theo BS
Teo, bên Biotronik chỉ có các bộ máy tạo nhịp Evia với giới hạn chụp
MRI 1,5
Tesla 2 W/Kg ngoài vùng ngực. Thực tế là từ hơn năm nay Evia (thế hệ
2009, và các bộ máy thế hệ 2014 Etrinsa) đă chụp
được MRI toàn thân 1,5 Tesla đến 4 W/Kg, và c̣n đạt MRc 3 Tesla 2 W/Kg
ngoài vùng ngực. Các máy của Boston Scientific cũng đạt được mức MRc
tương tự với 1,5T và 3T, mà theo Bs Teo chỉ đạt 1,5 Tesla 2 W/Kg ngoài
vùng
ngực!
Bs Zhang ở TQ, ở trên, mà không có những sai lầm này! Tại sao một BS
Singapore mà lại có quá nhiều sai lầm!
Một sai lầm lớn khác là BS Teo báo cáo là ICD Ellipse của St Jude đạt
tương thích MRI toàn thân (đạt chứng nhận CE tháng 5, 2015). Trong
manual MRI của St Jude (11/2015), máy chỉ đạt MRc
toàn thân
chỉ khi không
tạo nhịp lúc chụp MRI.
Nếu cần tạo nhịp th́ chỉ đạt
MRc ngoài vùng ngực. V́ khi cấy máy không thể biết t́nh trạng sức khỏe
BN sau 3-4 năm, làm sao Bs nhịp có thể nói với BN là sẽ chụp được MRI
toàn thân? BS nhịp chỉ có thể hứa với BN là có thể chụp ngoài vùng ngực
thôi! Chúng tôi cũng có bàn với Bs Teo về sai lầm này ... nhưng BS
Teo đẩy vấn đề qua Bs MRI!!!
Khi báo cáo về các thừ nghiệm lâm sàng
ICD, Bs Teo báo cáo về nghiên cứu ICD Evera của Medtronic đă được báo
cáo tại HRS 2015 (tại Boston, tháng 5, 2015) mà không bàn đến báo cáo
về ICD Iforia của Biotronik cũng đă được tŕnh ở HRS 2015. Đây là
2 báo cáo về nghiên cứu ICD tương thích MRI 1,5 Tesla toàn
thân 2
W/Kg làm cho cơ quan FDA (USA). FDA đă đồng ư chỉ định MRc toàn thân
cho Evera tháng 9/2015, và đến tháng 12/2015 cho Iforia. Thay v́ bàn về
nghiên cứu lâm sàng Iforia (HRS 2015), Bs Teo chọn bàn về nghiên cứu
Lumax 740 (ICD thế hệ đầu tiên MRc của Biotronik, Iforia là thế hệ 2)
chỉ đạt tương thích MRI ngoài vùng ngực (được đăng trong
J Magnetic Resonance Imaging,
2015). Khán giả theo dơi báo cáo Bs Teo sẽ có cảm tường là các ICD
Biotronik chỉ đạt tương thích MRI ngoài vùng ngực!
Lư do chúng tôi phải nêu
các điều trên v́ Bs Teo quen với nhiều Bs VN, có thể gửi bài cho Bs VN,
và từ đó các BS VN hiểu lầm.
Theo BS Teo, chụp được MRI rất quan trọng. Nếu giá không thành vấn đề,
th́
nên cấy máy tương thích MRI, dù cho, theo ư kiến BS, BN không cần do
lớn
tuổi. Đă có vài trường hợp Bs Teo đă cấy máy MRc và nhờ vậy giúp BN lớn
tuổi được điều
trị tốt nhờ chụp được MRI. Không nên tạo khó khăn cho BN trong
tương lai!
Thường các công ty đ̣i là dây phải được cấy >6 tuần th́ mới có
thể chụp MRI. Theo Bs Teo. nếu cần chụp trước 6 tuần, cứ việc chụp!
Bs Teo phê b́nh là các dây tạo nhịp được thiết kế đặc biệt để đạt MRc
đều cứng hơn dây b́nh thường, không MRc, như các dây tạo nhịp 5086MRI
của
Medtronic lúc đầu và gần đây dây Ingevity của Boston Scientific. Do đó
hướng đạt
dây MRc, bằng
cách kiểm tra dây đă có trước đây xem có đạt MRc, đă thành công với các
dây mềm đạt MRc. Ngoài ra sẽ giúp các BN đă cấy máy trước đây, đến kỳ
thay máy có được một bộ máy MRc. BS Teo có kể kinh nghiệm với
dây mới nhất của Boston Scientific đă được thiết kế để đạt MRc: dây hơi
cứng!
BS Teo có kể lại chuyện có BN thay máy tạo nhịp (không MRc) cần chụp
MRI. Bs Teo quyết định thay máy MRc mặc dù dây không đạt MRc (xem b́nh
luận của
Bs Wilkoff ở trên).
Đến kỳ chụp MRI, BS Teo rất quan tâm nên đă theo dơi ca chụp MRI từ
pḥng điều
khiển MRI. Không có sự cố ǵ xảy ra!
Khỏang 70-80% các máy tạo nhịp Bs Teo cấy đều là máy tạo nhịp MRc. Đây
cũng là mức cấy máy MRc ở Singapore.
B́nh
luận của tác
giả.
Bên phải là h́nh lấy từ catalog của St Jude về các bộ máy
tương thích MRI đang được cung cấp ở Đức vào 08/2015. Để ư là ngay cả
với ICD 1 buồng (không có dây nhĩ, chỉ có dây sốc) bộ máy chỉ tương
thích MRI toàn thân khi BN không cần tạo nhịp lúc chụp MRI. Nếu cần tạo
nhịp sẽ giới hạn ngoài vùng ngực. Mà nếu gặp BN cần dây sốc dài, 65 cm,
th́ mức SAR giới hạn 1,6 W/Kg! Với nhiều giới hạn như vậy, làm sao có
thể giới thiệu đây là máy tương thích MRI 1,5 Tesla 2 W/kg???
Bs Teo đă nói là cần cấy máy tạo nhịp MRc để tránh tạo khó khăn cho BN
trong tương lai, và lư do duy nhất không cấy máy tạo nhịp MRc
là
giá.
Ở
VN, phí MRI máy tạo nhịp (kể cả CRT-P) là 0 VNĐ. Vậy tại sao chúng ta
không đạt
100% máy tạo nhịp MRc? Nhật Bản đă đạt rồi đó! Singapore là 70-80%! Theo chúng tôi biết, ở VN mức
cấy máy tạo nhịp MRc chỉ khoảng 60-65%. Quá thấp!
Các BS cấy máy tạo nhịp không giới thiệu BN một bộ máy tạo nhịp MRc, đă
gián tiếp tạo khó khăn cho BN trong tương lại. Gặp trường hợp này, bạn
hăy liên lạc với chúng tôi để được tư vấn. Bạn nên nhớ là bạn sẽ phải
sống với bộ máy tạo nhịp này cả 10-15 năm! Do đó cần phải lên tiếng nếu
thấy điều sắp làm có thể tạo khó khăn cho bạn trong tương lai.
V́ vị trí lănh đạo ở VN về máy điều trị nhịp tim MRc của công ty Tâm
Thu / Biotronik, có thể cung cấp toàn bộ máy
tạo nhịp, phá rung,
điều
trị suy tim tương thích MRI, hầu hết tương thích toàn thân,
chúng tôi
đă bị nhiều công ty cạnh tranh phao tin đồn
thất thiệt. Các công ty này có phí MRI máy tạo nhịp cao, trong khi phí
MRI của
Tâm Thu là 0! Điều mà các bạn
có thể kiểm tra dễ nhất
là lên google
đánh "FDA Biotronik MRI" và kiểm tra là ở Mỹ công ty Biotronik đă có
thể cung cấp các máy tạo nhịp và phá rung (ICD) một và hai buồng và máy
phá rung điều trị suy tim, CRT-D, đạt
tương thích MRI toàn thân với MRI 1,5 Tesla với mức SAR đến 2 W/Kg.
Không có các máy của Cty
St Jude trong danh sách này. Cơ quan FDA (USA) là cơ
quan quản lư thiết bị y-tế nghiêm khắc nhất trên thế giới. Biotronik đă
đạt chỉ định MRc ở Mỹ, có nghĩa là các thiệt bị Biotronik chuẩn MRc và
an toàn!
Các máy Biotronik được cung cấp ở Mỹ có tên khác máy được cung câp ở VN
là do
nguyên nhân Marketing để có thể phân biệt, ở Mỹ, ḍng máy
không MRc
(trước giấy phép FDA) và máy MRc (sau giấy phép FDA)... chỉ có khác
biệt phần mềm trong máy chương tŕnh với chương tŕnh MRI! Không có
khác
biệt về điều trị và chức năng so với các ḍng máy được cung cấp ở VN.
Thí dụ
- ICD
Iperia = Itrevia ở VN tương thích MRI.
- máy tạo nhịp
Entovis = Evia ở VN tương thích MRI. Eluna = Etrinsa ở VN.
Máy Evia (tên trước khi có giấy phép FDA) ở Mỹ không tương thích MRI và
không có chương tŕnh MRI trong máy chương tŕnh. Các máy Evia Mỹ này
về VN cũng không thể bật lên chương tŕnh MRI v́ đă bị khóa lại trong
máy. Kỹ thuật viên Cty Tâm Thu, có thể cài chương tŕnh tương tự để BN
có thể chụp MRI. Điều này không khác các máy Biotronik Effecta ở VN.
Với các dây điện cực ở trên,
chụp MRI hoàn toàn an toàn!
Dùng nhiều tên cũng tương tự bên kỹ nghệ xe hơi dùng tên khác nhau ở
các quốc gia mặc dù là
cùng loại xe.
Khác với các công ty kia, Biotronik không có cung cấp các ḍng máy cũ.
Ḍng Talos, được bắt đầu lưu hành năm 2006, đă không c̣n được cung cấp
ở VN. Trong khi đó các công ty kia vẫn c̣n cung cấp máy thế hệ 2003,
2006.
Có công ty năm 2012 đă ra một máy mới mà thật ra dùng mạch điện máy năm
2005 và 2007 với phần mềm nằm giữa 2 thế hệ máy này, và tuyên bố đây là
máy thế hệ 2012. Đúng là bắt đầu lưu hành năm 2012, nhưng ruột là
2005-2007, phần mềm giữa 2005 và 2007! Hiện nay trên toàn thế giới, các
máy tạo nhịp Biotronik là
thế hệ 2009-2010 và mới hơn! Vậy sự khác biệt giữa máy tạo nhịp 2009 và
các máy tạo nhịp cũ là ǵ? Các máy tạo nhịp cũ thiếu
- Độ nhạy tự động như trong ICD ... chức năng an toàn: tránh
nhận cảm
lầm hay không nhận cảm sóng điện tim
- Ghi lại điện tim với tiền sử không quá tốn pin ... giúp
chẩn đoán lọan nhịp và khi máy hoạt động không
chuẩn
- Trong các máy 2 buồng, điều chỉnh tự động biên độ xung nhĩ
... tiết kiệm pin
- Trong
các máy 2 buồng, chương tŕnh giảm tạo nhịp thất hữu
hiệu giảm suy tim, tăng thời gian hoạt động với các BN có dẫn truyền
nhĩ-thât tốt.
- Mạch điện mới ... thời gian hoạt động dài v́ ít hao
pin.
- Pin lớn ... nếu máy cũ dùng loại pin nhỏ (từ 1.0 Ah trở
xuống). Tăng tḥi gian hoạt động.
Mặc dù thiếu các chức năng trên,
nhiều khi các máy cũ này có giá c̣n
cao hơn máy thế hệ mới, tương thích MRI với thời gian hoạt động dài hơn
từ công ty Tâm Thu! Có đáng không? Đây là thiết bị, không phải
rượu quư, càng cất lâu, càng đắt! Chai
Champagne
Dom Perignon 1961 bên phải,
cũ 55 năm, có giá 4309 USD vào thời điểm tháng 2, 2016. Vậy
bây
giờ cũng có "máy tạo nhịp Champagne", máy quư ($$$) và thế hệ càng xưa,
giá càng cao ... như chai Champagne!
05/2016. V́ chính sách cố bán các máy thế hệ cũ của một số công ty, mới
đây chúng tôi đă gặp trương hợp một bộ máy tạo nhịp tương
thích MRI thế hệ 2010 mà có giá thấp hơn bộ máy tạo nhịp không tương
thích MRI thế hệ 2006! Đây là các máy của cùng một công
ty! Lư do máy tương thích MRI có giá thấp là tại v́ phải cạnh tranh!
Và
cũng đă có bộ máy thế hệ 2014,
nhưng Marketing đă giảm cấp: chỉ tương thích MRI ngoài
vùng ngực với giới hạn chụp phía trên đầu từ 10 cm trên mắt trở lên
(không chụp được cổ?), không có độ nhạy tự động, không có điều chỉnh
biên độ xung
nhĩ từ động! Chức năng chụp MRI giới hạn v́ lư do Marketing, thí chúng
tôi hiểu, nhưng tại sao giới hạn các chức năng cơ bản an toàn và giúp
máy đạt thời gian hoạt động tốt??? Máy thế hệ mới mà có chức
năng
như máy cũ! Máy tạo nhịp loại "Champagne danh dự".
05/2016. V́ lư do cạnh tranh, máy trên đă có giá thấp
hơn một máy tạo nhịp không tương thích MRI thế hệ 2005-2007
của cùng công ty ở cùng một bệnh viện!
Về thay máy tạo nhịp, các BN đă cấy các dây Biotronik Setrox, Siello, và
Medtronic 5076, trước đây không MRc, bây giờ đă đạt MRc, chỉ cần thay
máy đạt MRc là cả bộ sẽ đạt MRc toàn thân. Với phí MRI các máy tạo nhịp
Biotronik là 0 VNĐ, đây là tin tốt cho các BN thay máy tạo nhịp.
Ngay cả các BN đă được cấy dây cũ, tới nay vẫn chưa được công nhận là
MRc, theo lời BS Wilkoff nên
thay loại máy tạo nhịp tương thích MRI.
Về
phần máy phá rung, th́ các dây Linox (với phích DF-1) và Protego (với
phích DF-4) đă được dùng trước đây và dây Sprint Quattro (phích DF-4)
dài 55 và 62 cm đều đă đạt MRc toàn thân 1,5 Tesla 2 W/Kg mà không có
giới hạn tạo nhịp nào cả! T́nh trạng ICD th́ với phí MRI c̣n cao, thay
được bộ máy đạt MRc không khả quan bằng máy tạo nhịp, nhưng các BN VIP
vẫn có thể được một bộ máy MRc toàn thân (đừng có chấp nhận MRc không
phải toàn thân và không đạt 2 W/Kg trong mọi trường hợp).
Các bạn có
thắc mắc ǵ về các máy điều trị nhịp tim tương thích MRI, hăy liên lạc
với chúng tôi.