Trang chủ

Tóm tắt thông tin

Hướng dẫn cho bệnh nhân

Bấm vào hình để đến trang kỷ niệm 20 năm.

Tủ sách tư liệu khoa học

Thơi gian hoạt động ICD
2014

Có rất nhiều ngươi thắc mắc tại sao có sự khác biệt quá lớn giữa thời gian hoạt động các ICD của các công ty.
Trong khi cách đây 10 năm, thời gian hoạt động các ICD cơ bản xê xích nhau, gần đây thời gian hoạt động có nhiều thay đổi do các yếu tố sau đây

• Năng lượng pin đã tăng nhiều do kỹ thuật pin thay đổi. Thí dụ máy Boston Scientific dùng pin 2,0 Ah, Biotronik dùng pin 1,73 Ah và 1,52 Ah, Sorin dủng pin 1.675 Ah, St Jude dùng pin ??? (>1,1?) Ah, Medtronic dùng pin 1,1 Ah (1 Ah đến thời kỹ cần thay máy, có thêm 0,1 Ah có thể dùng cho đến khi máy hết hoạt động, đã không thay đổi từ gần 10 năm nay). Do đó đương nhiên là máy Medtronic không thể nào so sánh được với các máy các Cty khác.
• Mạch điện. Máy thế hệ mới sẽ ít hao pin hơn máy thế hệ cũ.

Tại sao có sự khác biệt nhiều như vậy? Lý do là tại thị trường ICD lớn nhất, ở Mỹ, không nhại cảm thời gian hoạt động. Do đó Medtronic, vì chiếm đa số thị trường Mỹ, đã không quan tâm đến thời gian hoạt động, nhờ đội ngũ đại diện rất lớn đã che lấp hầu hết các BV và nhờ các hợp đồng cung cấp với các BV. Sự phân chia giữa BV và bảo hiểm y-tế (chi trả mọi chi phí cho BN) đã đưa đến tình trạng BV chỉ quan tâm chi phí cấy máy (trong đó có giá máy), thay vì chi phí lâu dài (trong đó thời gian hoạt động là yếu tố chính). Đối với BV, máy có thời gian hoạt động thấp không thành vấn đề, miễn sao máy có giá thấp!
Đây là một thí dụ tối ưu hòa từng phần (BV, bảo hiểm), thay vì tối ưu hóa toàn diện (giảm tổng chi phí BN trong suốt thời gian)!

Ở VN, vì BN phải trả hầu hết chi phí (bảo hiểm y-tế chỉ có chi khoảng 10-20% chi phí cấy một ICD), BN không thể dựa theo sự chọn lựa ở Âu-Mỹ. Gần đây Cty Boston Scientific đã phổ biến một bài báo cáo so sánh thời gian hoạt động các máy CRT-D (Alam, Europace, 2014) của 3 Cty Medtronic, Boston Scientific và St Jude. Máy Medtronic có thời gian hoạt động tệ nhất!  Nhưng hiệu quả cũng chỉ ít vì sự phân chia đã bàn ở trên.
Trong khi đó Medtronic và các nhà cung cấp ở VN, thì thường hay khoe thời gian hoạt động tốt của các máy Medtronic dựa theo bài của Knops (PACE 2009) về các máy không còn được cung cấp vào thời điểm này (2014). Đúng là Cty Medtronic vẫn sống trong thời kỳ vàng son của mình!

Nếu không có thời gian hoạt động dự đoán, có thể so sánh pin. Tuy nhiên, muốn so sánh pin, cần so sánh máy cùng một thế hệ (năm được cấp giấy phép lưu hành). Các máy thế hệ xưa hơn có thể có pin to hơn nhưng thời gian hoạt động không dài hơn.

Máy to hơn khi cấy sẽ hiện khối u lên rỏ rệt! Ở cùng một thế hệ, kích thước các máy gần giống nhau, nhưng vẫn có sự khác biệt bề dầy ... khác nhau tới 2- 4 mm, một sự khác biệt đáng kể vì 1 mm với một máy to như máy ICD là da và cơ sẽ bị căng lên nhiều hơn và sẽ không thoải mái bằng.

Thời gian hoạt động dự đoán các công ty cung cấp cũng phải cận thận khi so sánh. Cần phải so sánh khi máy hoạt động ở mức được xem là tối thiểu theo tiêu chuẩn được các bác sĩ tại Âu Mỹ chấp nhận. Có một vài bác sĩ không quen chẩn đoán điều trị ICD nên đã khóa một số chức năng nhằm kéo dài thời gian hoạt động. Chính vì điều náy mà bệnh nhân sẽ là người chịu thiệt thòi. Các bác sĩ này sẽ khám bạn trong vòng 5 phút, ngay sau khi bạn bị một sốc. Nếu bạn gặp bác sĩ như vậy thì nên đi khám bác sĩ khác. Cấy máy phá rung thật ra rất đơn giản, cũng giống cấy máy tạo nhịp một buồng. Chẩn đoán điều trị mới là khó. Ngay cả kỹ thuật viên nhiều năm kinh nghiệm của chúng tôi, nhiều trường hợp cũng phải bỏ 1/2 giờ đến vài ngày, vài tháng, để tìm hiểu nguyên nhân một cuộc điều trị và hiểu cách thay đổi thông số của máy. Trong 5 phút, bác sĩ chỉ có thể kiểm tra pin và hoạt động bình thường của máy. Bạn đã bỏ ra một số tiền lớn để mua máy ICD, bạn nên đi khám BS có kinh nghiệm chẩn đoán điều trị ICD, chớ không phải BS chỉ biết cấy ICD, hoặc tìm đến BV có kỹ thuật viên công ty dự clinic hàng tuần/tháng kiểm tra số liệu và đưa cho BS duyệt lại.

Một trong những chức năng hao tốn pin của máy là ghi lại tiền sử điện tim. Tiền sử điện tim được các bác sĩ và kỹ thuật viên ICD dùng để chẩn đoán cơn nhịp nhanh được phát hiện ở thất. Cơn nhịp nhanh này có thể do
   1. một nhịp nhanh thất, hoặc
   2. nhịp nhanh trên thất được truyền xuống.
Khóa lại đoạn tiền sử điện tim có thể có hậu quả tai hại.

Trong trường hợp thứ 2, đây là một điều trị lầm thì bác sĩ sẽ thay đổi các thông số của máy để tránh, và có thể thay đổi điều trị băng thuốc để giảm các cơn nhịp nhanh trên thất này (như rung nhĩ thường xảy ra ở bệnh nhân lớn tuổi).

Ngay cả trong trường hợp thứ nhất, nguyên nhân có thể do bệnh nhân gắng sức hoặc do một cơn loạn nhịp trên thất gây ra hoặc do một loạt ngoại tâm thu thất gây nên. Một khi đã hiểu rõ được nguyên nhân, ngoài việc có thể thay đổi toa thuốc, bác sĩ còn  có thể giải thích giúp bệnh nhân tránh cơn loạn nhịp.

Tại sao không khóa chức năng tiền sử điện tim lại để tiết kiệm 30-40% pin, và như vậy tăng thời gian hoạt động của máy từ 7 năm lên 10 năm? Và sau khi bị đánh sốc thì bật chức năng này lên để giúp chẩn đoán. Bạn hãy suy nghỉ về 2 trường hợp dưới đây:

• Bạn bị đánh sốc. Bạn đi kiểm tra tại bác sĩ. Nhờ tiền sử điện tim(xem thí dụ dùng tiền sử trong chẩn đoán ở trang web về sốc lầm), bác sĩ điều chỉnh máy, thay đổi toa thuốc, căn dặn bạn cách tránh bị đánh sốc.
• Bạn bị đánh sốc. Bạn đi kiểm tra tại phòng mạch bác sĩ. Vì đã lở khóa tiền sử, bác sĩ chỉ có thể bật tiền sử lên và dặn bạn lần sau bị sốc hãy tới khám để có thể điều chỉnh máy! Bạn về nhà, lo lắng, ăn ngủ không yên, không biết chừng nào lại bị sốc đây! Mà chính cái stress đó có thể đưa đến một cơn loạn nhịp thất! Bạn bị sốc, bác sĩ xem tiền sử điện tim sẽ cho là cơn loạn nhịp thất (do stress) nên bác sĩ thay đổi điều trị, nhưng vẫn để máy ghi tiền sử điện tim. Sau đó vài tháng lại bị sốc. Kỳ này bác sĩ mới đưa ra chẩn đoán đúng là nguyên nhân là cơn rung nhĩ và cho toa thuốc thích hợp!