Cách
đây 5 năm (30/6/2007),
các báo có
đăng bài về
một
em trai 9 tuổi có anh sinh đôi đột tử lúc 9 tuổi, với tít rất
hấp dẫn: Tim bé đă thôi loạn nhịp! Em San
thường bị những cơn ngất bất thường giống anh. Các bác sĩ chẩn đoán là
em San bị những cơn lọan nhịp cần được cấy một máy phá rung. Gia đ́nh
em không có đủ tiền mua máy phá rung. May cho em San, Bs Bùi Văn Minh,
USA, xin
được cho em một máy phả rung của công ty Medtronic. Em được cấy máy.
Bài báo ở vietbao.vn ngừng ở đó. Có máy là em yên rồi, phải không? Tít
bài báo rất hấp dẫn nhưng sai hoàn toàn. Máy phá rung không có giúp
ngưng loạn nhịp mà chỉ can thiệp cứu bệnh nhân khi bị cơn loạn nhịp!
Theo Bs
BVMinh thuật lại cho chúng tôi, th́ máy này "cứu sống" em San nhiều
lần, nhưng
lại làm cuộc đời em trở thành địa ngục v́ cứ lâu lâu là đánh sốc. Chỉ
vài tháng sau đó là máy phá rung Medtronic hết pin. Như vậy là em đă
phải chịu >100 sốc. Chúng tôi nghĩ là trong
thới gian đó em đă được bác sĩ và kỹ thuật viên công ty phân phối
Medtronic tại TP HCM theo dơi nhưng cũng đành bó tay! Máy hêt pin, bác
sĩ BVMinh xin được một máy phá rung của Cty St. Jude. Máy này được cấy
nhưng không thấy bài báo nào về ca này cả. Rồi em San lại tiếp tục bị
máy đánh sốc. Kỹ thuật viên bên St. Jude cũng bó tay.
Nhân chuyến Ts Thống về Việt Nam tháng 3, 2008, Bs BVMinh có nhờ Ts
Thống
t́m hiểu
thêm về
t́nh trạng em San. Bs Minh v́ ở xa nên bó tay. Ts Thống liên lạc với
bác sĩ đang điều trị em San và hẹn vào bệnh viện để kiểm tra máy. Hôm
đó em San và bố có vào bệnh viện gặp Ts Thống. Bố em San có viết một
nhật kư theo dơi bệnh t́nh em San. Bố em nói là em cảm giác được khi
sắp bị máy phát sốc và thường chạy lại ôm chân cô giáo hoặc người thân
trước khi bị sốc. Chỉ mỗi điều này cũng đũ làm cho Ts Thông nghi đây là
một trường hợp
điều
trị lầm.
V́ em San được cấy máy phá rung 2 buồng (đúng hơn em cấy máy phá rung 3
buồng, Epic II HF, V-355, nhưng không có dây thất trái) nên Ts Thống
nghĩ là việc này dễ chẩn đoán khi phân tích điện tim. Khi
kiểm tra máy, th́ ... hởi ơi ... kỹ thuật viên St. Jude đă khóa lại
chức năng ghi lại
điện tim! Điều này Ts Thống cũng không ngạc nhiên lắm v́ các kỹ thuật
viên công ty Medtronic và St. Jude chỉ lo khoe máy có thời gian hoạt
động dài nên khóa lại
điện tim để tiết kiệm pin. Do đó họ thường tuyên bố: "máy đánh sốc là
máy hoạt động tốt cứu được mạng sống của bạn". Không có điện tim, làm
sao biết được là bệnh nhân bị loạn nhịp như thế nào, mà nhiều khi có
thể không phải là loạn nhịp mà do máy
không
hoạt động chuẩn.
Đây là nhừng lới
chúng tôi đă từng nghe cách đây 18 năm khi máy phá rung không có chức
năng
lưu lại điện tim để kiểm chứng cơn loạn nhịp! Câu này không thể chấp
nhận vào thế kỹ 21! Đúng là kỹ thuật viên 2 công ty Medtronic (máy
trước) và St. Jude (máy sau) đều đă khóa lại điện tim nên em San đă
chịu > 100 sốc khi c̣n tỉnh táo! Không có điện tim, Ts Thống
cũng bó
tay! Ts Thống
đă lập tŕnh lại máy để ghi lại điện tim cùng với đoạn điện tim trước
cơn loạn nhịp. Ngoài ra không có thay đổi các thông số khác.
Sáng ngày hôm sau, bác sĩ điều trị em San kêu Ts Thống báo cho biết là
em San vừa mới bị một loạt sốc. Bác sĩ trách Ts Thống là đă điều chỉnh
máy ra sao mà em San bây giờ bị sốc trong khi cả mấy tuần trước không
bị sốc nào cả! Trong khi ăn trưa, bác sĩ kêu cho biết là đă hẹn em San
vào kiểm tra máy vào đầu giờ chiều và cần Ts Thống vào ngay bệnh viện.
Khi tới bệnh viện,
bác sĩ gọi kỹ thuật viên Cty St. Jude tới ... để theo dơi Ts Thống làm
việc. Kỳ náy th́ có điện tim với đoạn tiền sử. Không đầy 1 phút sau khi
in ra điện tim, Ts Thống kết luận đây là một cơn rung nhĩ có
dẫn
truyền rất nhanh xuống thất (nhịp thất > 220 n/p). Kỹ thuật viên
St. Jude vẫn không nhận ra và Ts Thống đă phải hướng dẫn phân tích điện
tim. Bác sĩ bây giờ mới cho biết là có báo cáo là khi làm khám nghiệm
điện sinh lư em San, đă phát hiện có dẫn truyền rất nhanh từ nhĩ xuông
thất, do
đó chẩn đoán Ts Thống hợp lư.
Trong khi chúng tôi bàn tán, em San sửa soạn ra về. Th́nh linh em chạy
lại ôm chân kỹ
thuật viên. Bố em báo cho biết là em sắp bị sốc. Quả nhiên em bị giật
một cái. Đở em nằm xuông và nói chuyện với em để bơt lo âu, em trở lại
b́nh thường. Kiểm tra máy, th́ điện tim được ghi lại cũng là triệu
chứng rung nhĩ với dẫn truyền nhanh xuống thất, không phải là rung
thất. Hành đồng của em San, chạy lại ôm chân và tỉnh táo trong cơn loạn
nhịp cũng là một bằng chứng đây không phải là một cơn rung thất. Với
cơn rung thất em đă ngất đi rồi ngay khi bắt đầu.
Với chẩn đoán mới này, bác sĩ đă thay toa thuốc để điều trị các cơn
rung nhĩ (trước đó thuốc nhắm vào điều trị rung thất) và đă khóa lại
máy phá rung v́ nhịp ở thất quá nhanh, máy sẽ
phát sốc. Theo chúng tôi được biết, đến thàng 10, 2011, đă quá 2 năm mà
em San không c̣n bị phát sốc nào cả!
Tại sao, Giang, anh sinh đôi của San bị đột tử? Từ phân tích trường hợp
em San,
chúng tôi suy đoán là em Giang bị rung nhĩ với dẫn truyền nhanh xuống
thất. Nhịp nhanh
do dẫn truyền từ nhĩ xuống, sau một thời gian sẽ đưa đến rung thất. Và
em Giang
mất v́ rung thất, nhưng nguyên nhân chính là cơn rung nhĩ! Điều trị
rung nhĩ th́ em San hết vấn đề!
Bài học từ ca náy
- Điện tim là phương tiện chẩn đoán hàng đầu, giúp chẩn đoán
chính xác cơn loạn nhịp. Khóa lại điện tim để có thời gian hoạt động
dài là một hành động thiếu suy nghĩ. Mà trong trường hợp trên đă không
giúp mà c̣n làm cuộc sống bệnh nhân trở nên một địa ngục. Mà cũng không
giúp máy có thời gian hoạt động dài. Máy Medtronic chỉ hoạt đọng được
<2 năm v́ phát sốc liên miên.
- Quan trọng là có sự hỗ trợ của kỹ thuật viên hiểu máy, biết
phân tích điện tim. Không đạt 2 hiểu biết trên, th́ có mấy tốt cũng chí
là sự phí
phạm!
- Bệnh nhân ICD mà bị nhiều sốc (>50) kéo dài mấy năm
là có ǵ không ổn trong điều trị. Có thể là máy hoạt dộng không chuẩn,
hoặc thuốc không đúng, hoặc liều thuốc không đủ mạnh. Trong trường hợp
em San là thuốc không đúng.
Gần đây chúng tôi cũng có một trường
hợp tương tự, với
BN đă có 31 điều trị trong ṿng hơn một năm. Khi gặp các ca này, kỹ
thuật viên
cần bỏ thời gian nghiên cứu lư do, chớ không thể thờ ơ kiểu "máy hoạt
động tốt"! Trong trường hợp mới đây, chúng tôi đă phải theo dơi bệnh
nhân hầu như mỗi ngày qua hệ thống Home
Monitoring trong ṿng 2 tháng mới giải quyết được vấn đề.
Với máy phá rung bạn hầu
như giao mạng cho kỹ thuật viên công ty. Với máy phá rung, vai
tṛ
hỗ trợ bác sĩ của kỹ thuật viên rất là quan trọng. Kỹ thuật viên không
đưa thông tin chính xác cho bác sĩ, th́ bác sĩ cùng bó tay v́ nguyên
tắc GIGO (garbage in, garbage out - rác vô th́ rác ra). Do đó bạn nên
điều
tra kỹ càng về chức năng kỹ thuật của công ty trước khi "giao thân gửi
phận". Hăy hỏi xem ca khó nhất công ty đà giải quyết được là như thế
nào. Nếu công ty trả lời là các máy hoạt động tốt, th́ giống trường hợp
em San ở trên, máy hoạt động tốt thật, nhưng bệnh nhân sống trong địa
ngục!
Và các bạn có thể hỏi các bác sĩ, là các kỹ thuật viên Cty Tâm Thu được
đánh giá cao nhất nhờ đă được Ts Thống huấn luyện và theo dơi! Trong
cas
trên, máy không phải là do Cty Tâm Thu cung cấp, nên đây không phải là
một bài nói về máy, mà chỉ nói về vai tṛ kỹ thuật viên hỗ trợ bác sĩ.
Vai tro này rất quan trọng và có thể là sự khác biệt giữa một
cuộc
sống cực kỳ khổ sở (trước chẩn đoán của Ts Thống) và một cuộc sống tốt
đẹp (sau đó)!
Trong ca trên, chúng tôi nghĩ là nếu là bác sĩ Âu-Mỹ cùng không làm ǵ
hơn. Chỉ có là các kỹ thuật viên Âu-Mỹ đă được huấn luyện chuẩn, không
có khóa lại điện tim, và có kinh nghiệm phân tích điện tim, nên căn
bệnh đă được hiểu sơm hơn, thay v́ phải qua 1,5 máy và gần trăm sốc mới
tận hiểu!
Huấn luyện một kỹ thuật viên cho rành khó và mất thời gian. Ở Cty Tâm
Thu, nhờ Ts Thống
huấn luyện và theo dơi các cas khó được kỹ thuật viên báo cáo, bằng
tiếng Việt nên không có vấn đề ngôn ngữ. Với các công ty khác, v́ huấn
luyện ở nước ngoài một thời gian ngắn, nên có thể có những hiểu biết
không đúng, như khóa lại điện tim! Mà khi gặp cas khó, họ lại không
biết
phải nhờ ai giúp! Ngay cả Ts Thống, nhiều khi cũng cần sự hỗ trợ của
các
chuyên viên của Cty Biotronik và các bác sĩ kinh nghiệm. Mà muốn dùng
các người này, cần phải có môt phân tích sơ khởi chính xác.
Ngoài ra để đạt tŕnh độ sớm, các kỹ thuật viên cần phải hợp tác

với nhau,
học hỏi tử nhau. Máy chương tŕnh
ICS3000
được các kỹ thuật
viên Cty Tâm Thu sử dụng có chức năng lưu lại toàn bộ kiểm tra trong
một bài .pdf,
kỹ thuật viên có thể chuyển qua USB drive và tứ đó gửi qua e-mail. Ở
Cty
Tâm Thu, sau khi kiểm tra máy, các kỹ thuật viên sẽ đem bài kiểm tra
gửi đi cho toàn thể kỹ thuật viên và Ts Thống phê b́nh. Ngoài các
trường hợp khó, nhiều khi kỹ thuật viên v́ quá chuyên tâm kiểm tra
chính sẽ quên làm
một số kiểm tra phụ có thể giúp bệnh nhân. Nhờ có thêm nhiều bộ mắt
phân tích
các bài kiểm tra, nhiều sơ xuất đă được khám phá và kỹ thuật viên đă
học hỏi để công việc trở nên đầy đủ hơn. Chức năng chia sẽ kiểm tra
này, theo chúng tôi được biết, chỉ có trong các máy chương tŕnh
Biotronik.
Ngoài
máy ICS3000 của Biotronik, máy chương tŕnh Merlin của Cty St Jude có
chức năng ghi lại bài .pdf tương tự. Nhưng số máy Merlin ở VN không có
nhiều.
Do đó tại sao bạn lại
không chọn máy điều trị nhịp tim từ công ty Tâm Thu để được sự hỗ trợ
công hiệu từ đoàn
kỹ thuật viên đă được huấn luyện chuẩn,... và không ngừng học
hỏi
nhờ chức năng lưu lại toàn bộ kiểm tra trong máy chương tŕnh?
Một thí dụ khác về sự hỗ trợ bác sĩ và bệnh nhân được nhận
từ kỹ thuật viên Cty Tâm Thu là trường hợp
bệnh nhân hội chứng QT kéo dài.
Trường hợp bệnh nhân với hội chứng QT kéo dài, máy đầu là máy của Cty
St. Jude, đă hư khi bệnh nhân bị cơn loạn nhịp, và máy sau là máy 2
buồng (không phải máy Biotronik) do Cty Northwest cung cấp miễn phí.
Nếu kỹ thuật viên Cty
Tâm Thu có thể dùng máy
công ty khác mà điều trị thành công, bạn nghĩ sao nếu là máy của chính
công ty Biotronik, như trường hợp bệnh nhân được theo dơi bằng Home
Monitoring ở trên! Trường hợp này, chúng tôi không nghĩ nếu là
máy
của công ty khác, nguyên
nhân các cơn loạn nhịp đă
được chẩn đoán chuẩn và theo chúng tôi hiểu cách giải quyết cũng không
làm được với các máy khác!
Chuyện
bên lề đáng buồn cho một công ty lớn.
Chúng tôi t́nh cờ khi muốn t́m hiểu về em San, có lên google
search:
"Vĩnh San" máy phá rung. T́nh cớ thấy trang web
http://www.tamhop.vn/Front/Chi_Tiet_Tin_Tuc.aspx?f=50&TT_ID=40.
Chúng tôi hơi ngạc nhiên v́ vào thời điểm năm 2007 Cty Tâm Hợp đâu có
cung cấp máy phá rung. Mở ra th́ mới thấy là đă chép lại bài của Việt
Báo, mà lại sữa các đoạn về máy phá rung.
Việt
Báo viết:
Khi chép lại,
Tâm
Hợp "quên" đi là chuyên viên là của công ty Medtronic!
Ngoài ra, h́nh được đăng
trong bài Tâm Hợp là máy phá rung 1 buồng của công ty St. Jude. Em San
không có bao giờ được cấy máy đó. Máy lần 2 là máy St. Jude 3 buồng! Dù
sao Cty St. Jude cũng đă có công giúp đở em San máy thứ 2, mà Cty Tâm
Hợp lại bôi nhọ chuyện đó bằng cướp công của Cty Medtronic! Chuyện thật
sự đáng buồn cho Cty St. Jude.
Mà người chép bài báo, dấu đầu ḷi đuôi, v́ trong phần dưới ghi là
"chuyên viên Medtronic kích hoạt" máy! ... hay là ghi lầm chớ đây là
máy St. Jude mà!!!
Một khi đă đăng tải trên trang web, th́ cần phải xác thực. Nếu đăng
trên website của Cty mà không xác thực, điều này chứng tỏ không tôn
trọng người ḿnh muốn đưa tin.
Bạn
đừng quên là sau khi cấy máy, trong cả thời gian 5-15 năm bạn mang máy,
bạn cần phải được công ty cung cấp máy hỗ trợ! Máy điều trị nhịp tim
không phải là chiếc xe máy, khi xe chạy không tốt bạn có thể đến bất cứ
tiệm sửa xe nào điều chỉnh cũng được! Như em San ở trên, bao nhiêu bác sĩ
lo cho em, mà cũng không chẩn đoán chuẩn, v́ bác sĩ không hiểu các chi
tiết trong máy! Mà đă qua tay kỹ thuật viên 2 công ty rồi mà vẫn không
xong! Bạn không quan tâm đến công ty cung cấp máy, th́ dễ rơi vào t́nh
trạng em San ở trên.
Các bài khác
Copyright
NWSPI 2012