|
Bấm vào h́nh để
đến trang kỷ niệm 20 năm.
Hướng
dẫn cho bệnh nhân
So sánh đơn giản các
máy phá rung
08/2016
Trong trang này chúng tôi chỉ tŕnh bài so sánh đơn giản thôi.
Ngoài ra có bài so sánh đơn giản
các máy tạo nhịp.
Máy
phá rung một
buồng
Máy phá rung là một thiết bị phức tạp, không phải đơn giản như máy tạo
nhịp 1
buồng. Máy càng cao cấp, bạn càng cần kỹ thuật viên kinh nghiệm để có
thể phân tích các số liệu được ghi lại trong máy sau một điều trị.
Không có phân tích các số liệu ghi lại trong máy, th́ làm sao biết là
điều trị chuẩn hay điều trị lầm.
Phân tích điện tim cần nhiều thời gian nên BS sẽ không có thời giờ. Cần
kỹ
thuật viên (KTV) công ty cung cấp. Bạn có thể xem 2 bài về vai tṛ KTV:
bài về rung nhĩ
và bài về loạn nhịp.
Trong cả 2 trường hợp BN bị rất nhiều sốc và máy hết pin rất sớm.
Khi chọn máy, bạn
nên t́m hiểu vể
An toàn tối đa
Lư do bạn cấy một máy phá rung là để tránh bị đột tử do rung thất.
Trong nghiên cứu lâm sàng SIMPLE
năm 2015 t́m hiểu về hiệu quá t́m ngưỡng phá rung khi cấy máy, có một
kết quả phụ là: nếu bắt đầu với sốc 31 Joules th́ có thể phá hầu
hết các cơn rung thất trừ trong 7,2% BN. Nghiên cứu SIMPLE dùng máy phá
rung của công ty Boston Scientific. Nghiên cứu NORDIC ICD (2015) cũng là
một nghiên cứu tương tự, t́m hiểu hiệu quả làm test t́m ngưỡng phá
rung, nhưng dùng các máy phá rung của Biotronik. Kết quả là nếu dùng số
sốc tối đa (8 sốc) với năng lượng tối đa (40 Joules) để điều trị các
cơn rung thất, thí sẽ đạt kết quả là 100% các cơn rung thất được phá! Đừng có đánh
cuộc với các máy không đạt tiêu chuẩn 8 sốc 40 J trong vùng VF (rung thất)!
Vậy bạn cần t́m hiểu số sốc và năng lượng của máy trong vùng rung thất
(VF).
Tương
thích MRI
Theo
Bs
Kalin (PACE
2005) các BN mang máy điều trị nhịp tim (máy tạo nhịp, máy phá rung) có
xác suất 50-75% sẽ có chỉ định chụp MRI trong thời gian mang máy. Với
các máy tạo nhịp Biotronik được công ty Tâm Thu cung cấp đạt phỉ MRI 0
VNĐ, bạn không cần suy nghĩ mà nên chọn máy tạo nhịp tương thích MRI
toàn thân.
Với máy phá rung, phỉ MRI c̣n khá cao. Do đó số BN có thể cấy một bộ
máy đạt tương thích MRI giới hạn. Công ty Tâm Thu hiểu rơ sự kiện này
nên đă chuyển sang cung cấp các dây điện cực đạt tương thích MRI. Nếu
BN không đủ phương tiện tài chính để cấy một bộ ICD tương thích MRI ở
thời điểm này, th́ đến kỳ thay máy, với giá các ICD tương thích MRI đă
giảm, có thể có một bộ máy tương thích MRI. Điều cần hiểu, là để chụp
MRI cả bộ máy, gồm máy điều trị nhịp tim VÀ dây điện
cực đều phải đạt
tương thích MRI, MRc (MR conditional).
Trong khi vào đầu năm 2015 tiêu chuẩn tương thích MRI tương đối đơn
giản, và chúng tôi sẽ dùng các h́nh bên phải để phân
biệt.
MRc
toàn thân
MRc
ngoài vùng ngực với isocenter (đường
trung tuyến) từ mắt trở lên hay từ trên xương đùi
trở xuống
(trong h́nh, vùng đỏ là vùng isocenter không được vào). Với giới hạn
isocenter này, vẫn có thể chụp
xuống đến vai (h́nh tận cùng bên phải). Theo báo cáo công ty bảo
hiểm BARMER BEK (2011), xem hinh bên dưới, vẫn có thể chụp được
>88% các ca MRI.
trong năm 2015 công ty St Jude đă đưa ra một loạt các bộ máy "MRc"
nhưng với những giới hạn mới. Thí dụ máy phá rung Ellipse (h́nh bên
dưới từ
mri.merlin.net>)
Ở trên là chỉ định chụp MRI của ICD Ellipse 1 buồng với dây Durata 1
cuộn sốc dài 58 cm. Để ư
- Nếu khi chụp MRI, bạn không cần tạo nhịp, th́ có thể
chụp toàn thân.
- Nếu khi chụp MRI mà bạn cần chụp MRI, th́ chụp ngoài
vùng ngực với isocenter phỉa trên từ mắt trở lên, và isocenter phía
dưới từ đốt sóng L2 trở xuống.
Vấn đề chỉ định trên là làm sao khi cấy máy, bạn có thể biết là khi
chụp MRI, có thể là 4-5 năm sau, bạn không cần tạo nhịp. Vậy nếu bạn
chọn máy này để có thể chụp MRI toàn thân, bạn đánh cuộc là bạn sẽ
không cần tạo nhịp trong suốt thời gian 10 năm (thời gian hoạt
động dự tính theo tài liệu St Jude)! Nếu khi bạn cần chụp MRI
v́ có bệnh ở tim, mà máy tạo nhịp thường xuyên, và Bs nhịp phải lập
trinh tạo nhịp VOO để bạn đi chụp th́ có 2 t́nh huống
- BS MRI không dọc kỹ hướng dẫn của Cty St Jude, chỉ
đọc đoạn đầu chỉ định, chụp vùng tim của bạn. Lám xong bạn đi về
nhà.
- Hên th́ lần sau kiểm tra, Bs nhịp khám phá máy hư
... v́ chụp MRI tim khi đang tạo nhịp VOO! Vậy ai sẽ dền bạn cái máy
hư? Cty St Jude th́ đă ghi hướng dẫn rơ ràng, nên không chịu trách
nhiệm. Bs MRI thi tại không ai cho biết là không được chụp vùng ngực!
- Xui th́ vài ngày sau bạn bị một cơn loạn nhịp, mà
máy hư không điều trị được. Hên cho bạn là người nhà biết xoa bóp tim, nên đă cấp cứu bạn
trong khi chở vào BV câp cứu! Một lần nữa ai sẽ đền bù máy?
- Bs MRI đọc kỹ hướng đăn, không chịu chụp MRI tim. Vậy
chọn máy này làm gỉ?
Cho
nên trong khi máy này được nhà cung cấp ở VN tuyên bố là đạt MRc toàn
thân, chúng tôi ở trang này đánh giá đạt MRc ngoài vùng ngực, v́ chỉ có
thể bảo đăm từng ấy thôi. V́ giới hạn chụp MRI phần dưới từ L2 đến
xương đùi không khác nhau lắm, chúng tôi đánh giá là MRc ngoài vùng
ngực.
Tai hại hơn là giới hạn thời gian chụp MRI. Trong khi các máy Biotronik
và Medtronic không có giới hạn, các máy St Jude có giới hạn chụp 30
phút, phải nghỉ 30 phút, trước khi chụp tiếp. Với giới hạn 30/30 này BS
MRI sẽ không chịu chụp. Chẳng lẽ sau 30 phút, phải nghỉ 30 phút? Pḥng
MRI rảnh rỗi đau mà phí đi 30 phút?
Nếu bạn là BN VIP và chọn cấy ICD 2 buồng, th́ nên cẩn thận chọn dây
Tendril MRI ở nhĩ (th́ chỉ định MRI như trên), v́ nếu chọn dây Tendril
STS th́ chỉ định MRI chỉ là ngoài vùng ngực như ở phần 2 ở trên. Với
dây Tendril MRI bạn sẽ co chống chỉ định chụp MRI 3 Tesla cả đời, trong
khi với Tendril STS bạn có thể hy vọng trong tương lai (?) sẽ có thể
chụp MRI 3 Tesla được (sau khi St Jude đạt được chỉ định này).
Ngoài Ellipse, St Jude c̣n cung cấp ICD Fortify Assura, được xem là một
cấp dưới Ellipse, mặc dù có thể phát sốc với năng lượng 40
Joules từ sốc thứ 2 trở đi (sốc đầu tối đa 36 J), trong khi Ellipse chỉ
phát được 36J, và hộp máy Assura dày, hơn 14
mm so với 12 mm, chứng tỏ St Jude
quan trọng bề dày. Chỉ định MRI của Fortify Assura là
 Khi không tạo nhịp, th́
như
Ellipse khi tạo nhịp. Khi tạo nhịp th́ isocenter bây giờ bắt đầu từ
10cm trên mắt, có nghĩa là ở trên đỉnh đầu. Phần dưới, th́ isocenter
thấp hơn là trường hớp không tạo nhịp, nhưng không đáng kể.
V́ các giới hạn này, chúng tôi đă thêm một loại chỉ định MRI mới: MRc
với isocenter bên dưới thôi. Trong h́nh bên trái để ư vùng đỏ lên đến
đỉnh đầu.
Ngoài ra, các máy Assura, cũng như Ellipse có giới hạn thời gian chụp
MRI 30/30 như đă được giải thích ở trên.
Nếu dùng nguyên tắc chỉ dùng chỉ định tối thiếu th́ các máy này chỉ đạt
MRc với isocenter bên dưới thôi. Với isocenter ở trên đầu, vẫn có thể
chụp được đầu, nhưng có thể có vấn đề chụp vùng cổ. Đối với chúng tôi
các máy không khác không tương thích MRI, v́ tại sao phải chọn máy với
chỉ định MRc này trong khi có thể chọn máy đạt MRc toàn thân!
Đánh giá của chúng tôi: 1. MRc toàn thân; 2. MRc ngoài vùng ngực; 3 MRc
với isocenter bên dưới, và không tương thích MRI. Và chúng tôi khuyên
chỉ nên chọn loại 1, MRc toàn thân và không có giới hạn thời gian chụp
MRI.
Tương
thích MRI 1,5 Tesla, 3 Tesla
Hiện nay đa số máy MRI ở cac BV là loại may 1,5 Tesla. Một số BV đă
chuyển qua máy MRI 3 Tesla. Về phương diện các ICD đạt MRc chỉ định ở
1,5 Tesla và 3 Tesla khác nhau. Thí dụ ICD Iforia 5 VR-T của Biotronik
đạt MRc 1,5 Tesla toàn thân, và hiện nay đạt MRc 3 Tesla ngoài vùng
ngực, với mức SAR giới hạn 2 W/Kg trong cả 2 trường hợp. Vậy nếu BV có
máy MRI 3 Tesla, bạn có thể "giảm" xuống và chụp như máy 1,5 Tesla? Câu
trả lời là không! Bạn sẽ bị giới hạn chụp 3 Tesla ngoài vùng ngực.
Trong tương lai, chúng tôi nghĩ các máy Biotronik dẽ đạt MRc 3
Tesla
toàn thân. Nhưng đo là tương lai.
Vào thời điểm tháng 8, 2016, các máy phá rung Medtronic ở trang này đă
đạt tương thích MRI 3 Tesla toàn thân.
Nhưng ngay cả với giới hạn chụp MRI 3 Tesla ngoài vùng ngực, trong > 88% các trường hợp vẫn có
thể chụp MRI được. Với phí MRI cho ICD cao, bạn nên chọn máy
có thể
chụp MRI 1,5 Tesla toàn thân và MRI 3 Tesla ngoài vùng ngực. Trong khi
sự khác biệt giá các máy không nhiều, sự hữu dụng khác nhiều!
Điện lượng pin và thời gian hoạt động
Bạn đă bỏ một số tiền khá lớn để được cấy một ICD th́ bạn muốn máy có
thời gian hoạt động dài. Do đó cầu đàu tiên bạn cần hỏi các nhà cung
cấp để só sánh là điện lượng pin là bao nhiêu Ampere-giờ (Ah). Bạn đừng
có chấp nhận câu trả lờl là pin không quan trọng, mà chỉ thời gian hoạt
động quan trọng. Lư do là tại có nhiều cách tính thời gian hoạt động và
sự khác biệt đáng kể. Vậy bạn hăy yêu cầu công ty cung cấp cho bạn các
thông tin bên dưới, trong một trang catalog hay manual của chính công
ty. Đừng có chấp nhận lới của nhân viên tiếp thị. Các số liệu cần để so
sánh
- Năng lượng pin
- Thời gian hoạt động dự tính với
- 4 sốc/năm ... các sốc này dùng đẻ tái tạo b́nh tụ
điện để có thể phát sốc nhanh khi cần. Con số được dùng là từ 2 đến 4.
Bạn nên yêu cầu thời gian hoạt động với 4 sốc/năm v́ như vậy máy sẽ có
thể phát sốc nhanh
- ghi lại tiền sử điện tim trong suốt thời gian hoạt
động của máy. Có nhiều công ty để đạt thwofi gian hoạt động dài chỉ ghi
lại điện tim 6 tháng đầu thôi. Vậy nếu bạn bị sốc tháng thứ 7, Bs và kư
thuật viên sẽ bó tái không biết phải thay đổi điều tri sao để
tránh bị sốc trở lại. Bạn chấp nhận lại bị sốc thêm một lần nữa? Chúng
tôi đă gặp trường hợp BN bị cả trăm sốc mà tiền sử điện tim không được
ghi lại, nên không thể chẩn đoán nguyên nhân! Hay là tại kỹ thuật viên
công ty đó không biết đọc điện tim? .. nên không ghi lại tiền
sử để đở hao pin!
Bề dày của máy
Các máy dày từ 11 mm đến 15 mm. Một vài mm khác biệt sẽ giúp BN thoải
mái, mau quyên là đang mang ICD. Như đă bàn ở trên, Cty St Jude đánh giá ICD dày 12 mm cao hơn ICD
dày 14 mm,
mặc dù chức năng hơi kém hơn.
Những chức năng cao cấp
- Số vùng
phát hiện loạn nhịp: 2 (VT, VF) hoặc 3 (VT1,
VT2, VF). Với 3 vùng dễ theo dơi loạn nhịp của BN hơn.
- Điều
chỉnh máy wireless. Vào thời điểm năm 2016, là
chức năng cần thiết khi cấy máy v́ không
cần đưa đầu máy vào môi trường vô trùng, tránh nhiễm trùng, và sau khi
nối dây vào máy, kỹ thuật viên có thể điều chỉhn máy trong khi Bs khâu
lại. Tiện khi kiểm tra máy cho bệnh
nhân.
- Điều chỉnh biên độ xung thất tự động. Giúp tăng thời
gian hoạt động. Cần thiết cho các máy với pin nhỏ để có thể kéo dài
thời gian hoạt động nếu biên độ xung chỉ cao hơn ngưỡng tạo nhịp đôi
chút. Với đa số BN máy 1 buồng, không cần thiết v́ nói chung không cần
tạo nhịp.
- Theo dơi từ xa (Remote monitoring) như ở Âu-Mỹ giúp
đạt mức sốc lầm thấp, mức điều tị thấp vi Bs sẽ thay đổi điều trị ngay
sau một cơn loạn nhịp.
- Đo trở kháng lồng ngực theo dơi phù phổi. Khi bệnh
nhân tham gia chương tŕnh theo dơi từ xa, sẽ giúp dự đoán suy tim cấp,
giúp điều trị sớm có thể tránh cần nhập viện v́ suy tim. Nếu không có
chương tŕnh theo dơi từ xa (remote monitoring), không có hữu ích.
- Đo độ cao sóng ST để dự đoán cơn nhồi máu cơ tim.
Không hữu ích nêu BN không tham gia chương tŕnh theo dơi từ xa
- Loại
điện cực low polarization (sóng tạo tác phân cực
thấp). Các dây Quattro của Medtronic không có lớp phủ low
polarization
fractal
Iridium (như trong dây Biotronik) hay TiN (như trong dây St
Jude), v́ là thế
hệ 2000, quá cũ. Chỉ với lớp
platinized platinum, các dây sốc Medtronic không phải là loại
low-polarization, nên cac chương tŕnh điều chỉnh biên độ xung tự động
trong các máy thế hệ mới sẽ không hiệu quả nhiều. Chúng
tôi có thể ví dùng dây sốc với điện cực platinized
platinum với máy ICD thế hệ mới như mua một xe Mercedes
Maybach S600 mà chọn lốp xe bias-ply (mành
chéo), thay v́ lốp radial! Trong cả 2 trường hợp, tiếp xúc với đường và
với cơ tim đểu không được tốt!
- Ổ cắm phích: DF-1
hay DF-4. V́ dây lúc trước chỉ có loại DF-1, các máy chỉ có ổ
cắm DF-4 sẽ không thể dùng khi thay máy.
Bộ máy chính:
Iforia 5 VR-T
Các máy khác:
- Biotronik: Iforia 3 VR-T, Itrevia 7 VR-T
- Medtronic: Maximo II VR, Protecta XT VR,
Evera MRI XT VR
- St Jude: Fortify Assura VR, Ellipse VR
So
sánh các máy
phá rung 1 buồng
Bấm vào h́nh máy Iforia 5 VR-T để xem bảng so sánh
Bấm vào h́nh Itrevia 5 VR-T đễ xem bảng tóm tắt so sánh.
|